Γενικά
Πρόκειται για όχι συχνούς επιθηλιακούς καλοήθεις ηπατικούς όγκους, οι οποίοι ανευρίσκονται εντός κατά τα άλλα φυσιολογικού ήπατος. Είναι πιο συχνοί στις γυναίκες ηλικίας 20-44 ετών και στο δεξιό λοβό. Σε ποσοστό 70-80% είναι μονήρεις, ενώ πολλαπλά αδενώματα μπορεί να αναπτυχθούν σε γυναίκες που κάνουν μακροχρόνια λήψη αντισυλληπτικών, στην ηπατική αδενομύωση και σε νοσήματα αποθήκευσης γλυκόζης. Το μέγεθός του ποικίλει από 1-30 εκ., ενώ τα μεγαλύτερα από αυτά μπορεί να προκαλέσουν κοιλιακό άλγος.Η πρόγνωση του ηπατικού αδενώματος δεν έχει σαφώς τεκμηριωθεί. Έχει ωστόσο συσχετισθεί η παρουσία τους με κακοήθη μεταστροφή, αυτόματη αιμορραγία ή και ρήξη. Απαιραίτητη λοιπόν κρίνεται η διαφορική διάγνωσή τους από άλλους καλοήθεις ηπατικούς όγκους, η οποία σε μερικές περιπτώσεις απαιτεί συνδυασμό απεικονιστικών εξετάσεων ή ακόμη κι εκτομή για βιοψία.
Αιτιολογία
Το ηπατικό αδένωμα συνδέεται στενά με τη χρόνια λήψη αντισυλληπτικών, αναβολικών ανδρογόνων και τα νοσήματα αποθήκευσης γλυκόζης. Σπανιότερα σχετίζεται με την εγκυμοσύνη και το σακχαρώδη διαβήτη.
Δεν είναι απολύτως κατανοητός ο μηχανισμός με τον οποίο τα αντισυλληπτικά σχετίζονται με την ανάπτυξη ηπατικών αδενωμάτων. Σύμφωνα με μία θεωρία, τα οιστρογόνα προκαλούν απευθείας μέσω υποδοχέων την ηπατοκυτταρική μεταμόρφωση. Με παρόμοιο μηχανισμό φαίνεται να δρουν και τα αναβολικά ανδρογόνα σε ομάδες ατόμων με αυξημένη χρήση, όπως αθλητές ή τρανσέξουαλ, ενώ η διακοπή των φαρμάκων συνήθως επιφέρει υποχώρηση των αδενωμάτων.
Γενετικές μεταλλάξεις τέλος, στα γονίδια APC και p53 σχετίζονται με την εμφάνιση αδενωμάτων στο ήπαρ, εκτός από την εμφάνιση των αδενωματωδών πολυπόδων στο έντερο.
Παθολογία
Τα ηπατικά αδενώματα τυπικά εμφανίζονται ως μονήρεις (70-80%) βλάβες, που ποικίλουν σε μέγεθος από λίγα χιλιοστά έως πολλά εκατοστά. Συνηθέστερα εντοπίζονται στο δεξιό λοβό του ήπατος και σε ποσοστό 10% φέρουν μίσχο. Είναι μαλακά και λεία κι έχουν δική τους αγγείωση στην επιφάνεια και το εσωτερικό τους, με εστίες αιμορραγίας και νέκρωσης. Κατά κανόνα δεν περιβάλλονται από ινώδη κάψα, γι’ αυτό και η αιμορραγία ενός αδενώματος μπορεί να επεκταθεί απρόσκοπτα μέσα στο παρακείμενο υγιές ηπατικό παρέγχυμα.
Κλινική εικόνα