Σμηγματογόνος κύστη είναι αυτό που ο κόσμος ονομάζει “καλόγερο”. Πολύ συχνή βλάβη, η οποία πρακτικά αναπτύσσεται όπου υπάρχει δέρμα. Ο αποχετευτικός πόρος ενός σμηγματογόνου αδένα αποφράσσεται, με αποτέλεσμα το σμήγμα να συγκεντρώνεται εντός του αδένα και να τον διογκώνει.

Κάποτε το περιεχόμενο επιμολύνεται με βακτήρια και τότε ο αδένας φλεγμαίνει ή και αποστηματοποιείται. Μπορεί να εκλάβει μεγάλες διαστάσεις. Θεραπευτικά απαιτείται ριζική αφαίρεση και του τοιχώματος της κύστης, αλλιώς θα υποτροπιάσει. Η βλάβη είναι καλύτερα να αφαιρείται σε φάση ηρεμίας, όταν έχει ώριμο τοίχωμα.

Σε φάση φλεγμονής η αντιμετώπιση γίνεται σε δύο χρόνους. Προηγείται απλή χειρουργική διάνοιξη και παροχέτευση του πύου κι ακολουθεί η ριζική αφαίρεση. Παρόμοια βλάβη είναι και η επιδερμοειδής κύστη, μόνο που σε αυτήν την περίπτωση επιμολύνεται και διογκώνεται ο θύλακος μιας τρίχας.