Ορισμός
Πρόκειται για τη φλεγμονή του περιτοναίου, δηλαδή του εσωτερικού της κοιλιάς, η οποία αποτελεί επείγουσα κατάσταση κι απαιτεί άμεση θεραπεία. Συνήθως αποτελεί επέκταση φλεγμονής από κάποιο άλλο όργανο, όπως πχ. ρήξη σκωληκοειδούς απόφυσης, διάτρηση έλκους στομάχου.

Συμπτώματα

• κοιλιακό άλγος αποτελεί το προέχον σύμπτωμα. Συνήθως εισβάλλει ήπιο, όμως βαθμιαία εξελίσσεται σε οξύς πόνος.
• ναυτία, έμετοι, ανορεξία
• πυρετός άνω των 38ο C με ρίγος
• ταχυκαρδία
• ολιγουρία ή ανουρία
• μετεωρισμός

Αιτιολογία
Φλεγμονή προερχόμενη από άλλο όργανο

• διάτρηση έλκους στομάχου
• ρήξη σκωληκοειδούς απόφυσης
• οξεία παγκρεατίτιδα
• γαγγραινώδης χολοκυστίτιδα
• οξεία εκκολπωματίτιδα
• ρήξη γαστρεντερικού σωλήνα επί Ν. Crohn, ελκώδους κολίτιδας, ισχαιμικής κολίτιδας, σοβαρού κοιλιακού τραύματος, παραμελημένης εντερικής απόφραξης

Πρωτοπαθής φλεγμονή του περιτοναίου

• σε κίρρωση ήπατος
• σε περιτοναϊκή διάλυση

Διάγνωση

• Παρατηρείται μετεωρισμός στην κοιλιά, ελαττωμένος εντερικός περισταλτισμός, σημεία αυξημένης ευαισθησίας στην ψηλάφηση, όπως σημείο Murphy, Mc Bourney, Kehr.
• Παρατηρούνται επίσης συνήθως λευκοκυττάρωση με πολυμορφοπυρήνωση, αύξηση των δεικτών φλεγμονής, ΤΚΕ και CRP.
• Απλές ακτινογραφίες κοιλίας μπορεί να καταδείξουν διατεταμένες εντερικές έλικες, όπως και παρουσία ελεύθερου αέρα.
• Το υπερηχογράφημα, η αξονική ή και η μαγνητική τομογραφία κοιλίας μπορούν να προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες, που τεκμηριώνουν την περιτονίτιδα ή και την πρωτοπαθή πάθηση, που την προκάλεσε.